70 năm qua, báo Thiếu niên Tiền phong - nay là báo Thiếu niên Tiền phong và Nhi đồng (TNTP&NĐ) đã có vị trí đặc biệt trong đời sống tinh thần của nhiều thế hệ bạn đọc nhỏ tuổi Việt Nam, được đông đảo thiếu nhi, học sinh, các bậc phụ huynh, các thầy cô giáo và các nhà trường trên cả nước tin yêu và mến mộ.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, báo chí cách mạng Việt Nam từ tờ báo đầu tiên - báo Thanh niên xuất bản ngày 21/6/1925 - qua mỗi thời kỳ cách mạng đều có sự phát triển mạnh mẽ, đến nay là một hệ thống quốc gia các cơ quan thông tin đại chúng gồm nhiều loại hình, ở nhiều cấp, thuộc nhiều cơ quan chủ quản, xuất bản bằng nhiều ngôn ngữ, với những chức năng và nhiệm vụ hết sức đa dạng và sử dụng nhiều công nghệ hiện đại. Báo Thiếu niên Tiền phong và Nhi đồng luôn tự hào với truyền thống 70 năm xây dựng và phát triển trong dòng chảy xuyên suốt 99 năm của nền báo chí cách mạng Việt Nam.
Sau Chiến thắng Điện Biên Phủ, Trung ương họp bàn chuẩn bị cho việc trở về Thủ đô Hà Nội. Tại cuộc họp này, Bác Hồ đã mời đồng chí Nguyễn Lam, Bí thư Trung ương Đoàn tới làm việc. Bác chỉ thị: miền Bắc sẽ được giải phóng. Vì vậy, Đoàn Thanh niên cần phải khẩn trương chuẩn bị ra đời một tờ báo dành riêng cho các cháu thiếu niên, nhi đồng.
Chấp hành chỉ thị của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đồng chí Nguyễn Lam giao nhiệm vụ chuẩn bị xuất bản tờ báo dành cho các em thiếu nhi cho Báo Tiền phong (thành lập ngày 16/11/1953) và Ban Thiếu nhi Trung ương Đoàn thực hiện. Đồng chí Phong Nhã, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Thiếu nhi Trung ương Đoàn trực tiếp triển khai nhiệm vụ này. Ngày 1/6/1954, tại xóm Dõn, xã Thanh La (nay là xã Minh Thanh), huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang, báo Tiền phong Thiếu nhi sau là báo Thiếu niên Tiền phong (nay là báo Thiếu niên Tiền phong và Nhi đồng) số đầu tiên ra đời.
70 năm qua, báo TNTP&NĐ tự hào “là người bạn đồng hành cùng tuổi thơ đất nước”. Lịch sử phát triển của báo TNTP&NĐ gắn liền với lịch sử Đội TNTP Hồ Chí Minh, gắn liền với lịch sử của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Trong suốt hành trình ấy, biết bao sự kiện lịch sử, biết bao đổi thay gắn liền với sự phát triển của đất nước, báo TNTP&NĐ đã luôn đồng hành trên chặng đường phát triển vinh quang đó, góp phần không nhỏ vào công cuộc thông tin, tuyên truyền, giáo dục và định hướng cho lớp lớp thế hệ trẻ, thiếu niên và nhi đồng Việt Nam làm theo “5 Điều Bác Hồ dạy”.
Trải qua nỗ lực xây dựng và phát triển, Báo TNTP&NĐ của ngày hôm nay tự tin tham gia hội nhập công cuộc chuyển đổi số báo chí quốc gia, sẵn sàng nắm bắt đời sống thông tin một cách nhanh nhạy, đa dạng hóa các loại hình thông tin tuyên truyền, nắm bắt các nền tảng công nghệ hiện đại để tuyên truyền, định hướng phù hợp nhất tới bạn đọc thế hệ mới. Báo TNTP&NĐ hiện nay xuất bản hàng chục ấn phẩm trong 1 tháng, với số lượng xuất bản báo giấy xấp xỉ gần 1 triệu bản mỗi tháng - một số lượng phát hành mà rất ít cơ quan báo chí tại Việt Nam đạt được.
Bên cạnh công tác chuyên môn, báo TNTP&NĐ với vai trò là cơ quan thường trực của Quỹ Học bổng Vừ A Dính và Câu lạc bộ "Vì Hoàng Sa - Trường Sa thân yêu", đã tổ chức rất nhiều hoạt động giúp đỡ, hỗ trợ và tạo điều kiện cho thanh niên và học sinh cả nước như: Học bổng Vừ A Dính và Học bổng của CLB “Vì Hoàng Sa-Trường Sa thân yêu”; các Dự án “Ươm mầm tương lai” tiếp nhận học sinh dân tộc thiểu số các tỉnh, thành trên cả nước có hoàn cảnh khó khăn về ăn ở, học tập tại các trường trong hơn 10 năm qua; Dự án “Chắp cánh ước mơ” hỗ trợ các học sinh THCS, THPT và sinh viên người dân tộc thiểu số, khó khăn; dự án “Mở đường đến tương lai” hỗ trợ một phần kinh tế tạo điều kiện giúp nữ sinh dân tộc thiểu số có hoàn cảnh gia đình khó khăn, có nguy cơ bỏ học yên tâm cắp sách đến trường; dự án “Thắp sáng tương lai” xây trường và công trình nước sạch, làm cầu, làm đường phục vụ cho giáo dục vùng sâu, vùng xa, xây hỗ trợ nhà tình thương, tình nghĩa, đồng thời xây dựng được hai ngôi trường khang trang trên các hòn đảo ở thị trấn Trường Sa và đảo Sinh Tồn...
Đặc biệt năm nay cũng là năm kỷ niệm 75 năm ngày Anh hùng liệt sĩ Vừ A Dính hy sinh (15/6/1949 - 15/6/2024); 25 năm thành lập Quỹ Học bổng Vừ A Dính (5/3/1999 - 5/3/2024) và 10 năm thành lập CLB "Vì Hoàng Sa - Trường Sa thân yêu" (1/8/2014 - 1/8/2024).
Bên cạnh những hoạt động giáo dục truyền thống cách mạng của Đoàn, Đội, giáo dục nhân cách, đạo đức, lối sống của người Việt Nam, Báo Đội luôn chú trọng tới hoạt động xã hội, góp phần giúp các em nhỏ có thêm kiến thức, kỹ năng sống ngoài nhà trường. Thường xuyên duy trì và tổ chức đa dạng các hoạt động xã hội, văn hóa, thể thao, các sân chơi có ý nghĩa dành cho thiếu nhi học sinh cả nước, có những cuộc thi, những hoạt động uy tín của Báo được duy trì tổ chức tới nay đã gần 25 năm. Tiêu biểu như: Cuộc thi “Bác Hồ với thiếu nhi – Thiếu nhi với Bác Hồ”; cuộc thi “Khăn quàng thắm mãi vai em”; Cuộc thi Viết thư quốc tế UPU; Ngày hội Trạng nguyên nhỏ tuổi toàn quốc; Fetival Trạng nguyên Tiếng Anh; Cuộc thi vẽ tranh “Em vẽ ước mơ của em”, “Chiếc ô tô mơ ước”; Giải bóng đá Thiếu niên, Nhi đồng các lứa tuổi U9, U11, U13 toàn quốc; Giải bóng rổ học sinh Tiểu học và THCS …
Những thế hệ cán bộ, phóng viên, người lao động các thời kỳ của báo TNTP&NĐ luôn ý thức sâu sắc về trách nhiệm nghề nghiệp để góp phần quan trọng trong việc nâng cao, khẳng định vai trò của báo chí cách mạng Việt Nam cũng như sứ mệnh trong sự nghiệp giáo dục thế hệ trẻ Việt Nam, phát huy truyền thống của “Tờ báo Anh hùng trong thời kỳ đổi mới”.
